Της Κορίνας Σαμάρκου (Ισοτιμία)
«Εσείς πατάτε το κουμπί, εμείς κάνουμε τα
υπόλοιπα». Με αυτό το σλόγκαν, η Kodak παρουσίασε την πρώτη της
φωτογραφική μηχανή στην αμερικανική αγορά. Ήταν το 1888. Για τα επόμενα
εκατό χρόνια, το όνομα της εταιρείας θα έμπαινε σε κάθε σπίτι σε όλο τον
πλανήτη. Θα γινόταν συνώνυμο της φωτογραφίας. Και η Kodak θα
μετατρεπόταν σε ένα σύμβολο της αμερικανικής επιχειρηματικής υπεροχής.
Και όμως, κανείς δεν φάνηκε να εκπλήσσεται στα τέλη της περασμένης
εβδομάδας, όταν κυκλοφόρησαν στην αγορά σενάρια περί χρεοκοπίας της
εταιρείας. Έστω και εάν πάνω στο φωτογραφικό χαρτί της είχαν τυπωθεί οι
αναμνήσεις εκατομμυρίων καταναλωτών. Η Kodak είναι μια από τις εταιρείες
σύμβολα που ενώ δημιούργησαν νέες αγορές αξίας πολλών δισεκατομμυρίων
δολαρίων, ξεπεράστηκαν από τις τεχνολογικές εξελίξεις και ηττήθηκαν από
τον ανταγωνισμό στο ίδιο τους το παιχνίδι.
Η ιστορία της Kodak αρχίζει το 1881 με την
ίδρυση της Eastman Dry Plate Company από τον Αμερικανό εφευρέτη Τζορτζ
Ίστμαν. Το 1885 ο επιχειρηματίας παρουσίασε το πρώτο διάφανο φωτογραφικό
φιλμ και το 1935 έφερε την επανάσταση με το Kodachrome, το πρώτο
εμπορικά επιτυχημένο έγχρωμο φιλμ για ερασιτέχνες φωτογράφους. Για
δεκαετίες, η φωτογραφία ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με το όνομα της Kodak. Η
εταιρεία κυριαρχούσε με άνεση σε αυτή την παγκόσμια αγορά, την οποία η
ίδια είχε δημιουργήσει. Έτσι, το 1981, ο κύκλος εργασιών της ξεπέρασε τα
10 δισ. δολάρια.
Και μετά ήρθε η ψηφιακή επανάσταση. Η αλήθεια
είναι ότι η Kodak υπήρξε πρωτοπόρος και στην ψηφιακή εποχή. Το 1975
κατασκεύασε την πρώτη φωτογραφική μηχανή που λειτουργούσε χωρίς φιλμ,
αποθηκεύοντας τις φωτογραφίες σε μία κασέτα. Όμως, το λάθος της
εταιρείας ήταν ότι λόγω της λατρείας της με το φιλμ, υποτίμησε τις
προοπτικές της ψηφιακής φωτογραφίας. Οι ψηφιακές μηχανές είναι για τους
ερασιτέχνες, πίστευαν τα στελέχη της Kodak στα μέσα της δεκαετίας του
1990. Η ποιότητα του φιλμ είναι αξεπέραστη, επομένως, οι επαγγελματίες
φωτογράφοι και το Χόλιγουντ δεν θα το εγκατέλειπαν ποτέ. Και εξάλλου, ο
κόσμος πρέπει να τυπώσει τις φωτογραφίες του για να τις βάλει στην
κορνίζα και να τις στείλει στους μακρινούς συγγενείς, πίστευαν.
Προφανώς, δεν μπορούσαν να διανοηθούν ότι θα
ερχόταν μια εποχή που η φωτογραφική μηχανή θα γινόταν περιττή. Ο καθένας
μπορεί σήμερα να τραβήξει μια φωτογραφία υψηλής ανάλυσης με το κινητό
του, να τη μοιραστεί με τους φίλους του μέσω του Facebook και να τη
στείλει στους συγγενείς του στην άλλη άκρη της υφηλίου μέσω του email.
Οι νεότερες γενιές δεν έχουν αγοράσει ποτέ –και ούτε πρόκειται να
αγοράσουν-ένα φωτογραφικό φιλμ.
Παρά την προσπάθεια της Kodak να επεκταθεί στην
ψηφιακή τεχνολογία, η αγορά πίστεψε ότι ήταν πια αργά. Η μετοχή της,
που άγγιξε το υψηλό των 94,25 δολαρίων το 1997, έπεσε στις 30
Σεπτεμβρίου στα 0,78 δολάρια, όταν στην αγορά άρχισαν να κυκλοφορούν
σενάρια χρεοκοπίας. Η Kodak διαβεβαιώνει ότι δεν σκοπεύει να κηρύξει
πτώχευση, παρότι έχει προσλάβει ως συμβούλους νομικά γραφεία που
ειδικεύονται σε τέτοιες διαδικασίες. Σχέδιό της, σε πρώτη φάση, είναι να
πουλήσει πατέντες συνολικής αξίας 2 δισ. δολαρίων.