Τα εικονικά νομίσματα εξακολουθούν να βρίσκονται στο προσκήνιο
της δημοσιότητας και είναι ολοένα και πιο δημοφιλή. Ωστόσο, οι
καταναλωτές πρέπει να έχουν επίγνωση των κινδύνων που σχετίζονται με τα
εικονικά νομίσματα, συμπεριλαμβανομένου και εκείνου της απώλειας των
χρημάτων τους, αναφέρει ανακοίνωση της ΤτΕ επικαλούμενη σχετική έρευνα
της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (ΕΒΑ).
Όπως αναφέρεται, στην
περίπτωση των συγκεκριμένων εικονικών νομισμάτων δεν υπάρχουν
συγκεκριμένα κανονιστικά μέτρα προστασίας για την κάλυψη των ζημιών των
καταναλωτών σε περίπτωση που μια πλατφόρμα, η οποία ανταλλάσσει ή
κατέχει τα εικονικά νομίσματά τους, καταρρεύσει ή παύσει να λειτουργεί.
Ενώ
η ΕΒΑ αξιολογεί επί του παρόντος όλα τα σχετικά ζητήματα, τα οποία
αφορούν τα εικονικά νομίσματα, ώστε να προσδιορίσει κατά πόσον αυτά
μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο ρύθμισης και εποπτείας,
συνιστά στους καταναλωτές να ενημερωθούν για τους συναφείς κινδύνους.
Τι είναι τα εικονικά νομίσματα;
Το
εικονικό νόμισμα είναι ένα είδος μη ρυθμιζόμενου ψηφιακού χρήματος, το
οποίο δεν εκδίδεται από κεντρική τράπεζα ούτε τελεί υπό την εγγύησή της
και μπορεί να χρησιμοποιείται ως μέσο πληρωμής. Τα εικονικά νομίσματα
έχουν προσλάβει διάφορες μορφές, ξεκινώντας ως νομίσματα που ο
καταναλωτής χρησιμοποιεί - ενόσω είναι συνδεδεμένος στο διαδίκτυο
(online) - σε ηλεκτρονικά παιχνιδια και σε κοινωνικά δίκτυα,
εξελίσσονται δε σε μέσα πληρωμής, τα οποία γίνονται αποδεκτά σε
περιβάλλον εκτός διαδίκτυου (offline) ή στην πραγματική ζωή.
Σήμερα
αυξάνονται διαρκώς οι δυνατότητες χρήσης εικονικών νομισμάτων ως μέσων
πληρωμής για την απόκτηση αγαθών ή υπηρεσιών από εμπόρους λιανικής,
εστιατόρια ή χώρους ψυχαγωγίας. Συχνά οι συναλλαγές αυτές δεν
συνεπάγονται καμία αμοιβή ή επιβάρυνση και διενεργούνται χωρίς την
ανάμειξη τράπεζας.
Πρόσφατα, το εικονικό νόμισμα Bitcoin
δημιούργησε τις προϋποθέσεις για μια νέα γενιά αποκεντρωμένων,
διομότιμων (peer-to-peer) εικονικών νομισμάτων – τα οποία αποκαλούνται
και κρυπτονομίσματα. Κατόπιν της πρόσφατης ανάπτυξης αυτού του
νομίσματος Bitcoin, ακολούθησαν δεκάδες άλλα εικονικά νομίσματα.
Πώς λειτουργούν τα εικονικά νομίσματα;
Χρησιμοποιώντας
ως παράδειγμα το Bitcoin, τα εικονικά νομίσματα μπορούν να αγοραστούν
σε πλατφόρμα ανταλλαγής με τη χρήση συμβατικών νομισμάτων. Ακολούθως
εμβάζονται σε εξατομικευμένο λογαριασμό σε Bitcoin, ο οποίος αποκαλείται
ψηφιακό πορτοφόλι.
Χρησιμοποιώντας το πορτοφόλι αυτό, οι
καταναλωτές μπορούν να αποστέλλουν Bitcoins «online» σε οποιονδήποτε
άλλον είναι πρόθυμος να τα αποδεχθεί ή να τα μετατρέπουν σε συμβατικό
«επίσημο» νόμισμα (όπως το ευρώ, η λίρα Αγγλίας ή το δολάριο).
Κάθε
νέο Bitcoin δημιουργείται «online» χρησιμοποιώντας ένα λογισμικό υψηλών
υπολογιστικών απαιτήσεων, το οποίο ονομάζεται «λογισμικό εξόρυξης
(mining) Bitcoin». Πρόκειται για ένα λογισμικό το οποίο, μέσω της
επίλυσης σκοπίμως πολύπλοκων αλγορίθμων, επιτρέπει στους καταναλωτές να
«εξορύσσουν» (δημιουργούν) μικρές ποσότητες του νομίσματος. Ωστόσο, η
αύξηση του κυκλοφορούντος χρήματος είναι καθορισμένη, με αποτέλεσμα να
αποδεσμεύονται με την πάροδο του χρόνου μόνο μικρά ποσά του εικονικού
νομίσματος.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που πρέπει να γνωρίζουν οι καταναλωτές;
Η
EBA εντόπισε αρκετά χαρακτηριστικά και κινδύνους, τους οποίους πρέπει
να γνωρίζουν οι καταναλωτές όταν αγοράζουν, κατέχουν ή ανταλλάσσουν
εικονικά νομίσματα.
Μπορεί να χάσετε τα χρήματά σας στην πλατφόρμα ανταλλαγής
Εικονικά
νομίσματα μπορείτε να αγοράσετε απευθείας από κάποιον που τα κατέχει ή
μέσω πλατφόρμας ανταλλαγής. Συνήθως οι πλατφόρμες αυτές δεν υπόκεινται
σε ρύθμιση. Ορισμένες πλατφόρμες ανταλλαγής έπαυσαν να λειτουργούν ή
κατέρρευσαν – σε μερικές περιπτώσεις λόγω παραβίασής τους από τρίτους. Η
EBA γνωρίζει περιπτώσεις καταναλωτών, οι οποίοι έχασαν οριστικά
σημαντικά χρηματικά ποσά που «τηρούσαν» στις εν λόγω πλατφόρμες.
Πρέπει
να γνωρίζετε ότι οι πλατφόρμες ανταλλαγής δεν είναι τράπεζες, οι οποίες
τηρούν τα εικονικά νομίσματα υπό μορφή καταθέσεων. Εάν μια πλατφόρμα
ανταλλαγής χάσει χρήματα ή καταρρεύσει, δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη
νομική προστασία -για παράδειγμα, κάποιο σύστημα εγγύησης καταθέσεων- η
οποία να καλύπτει τις ζημίες από τυχόν απώλεια κεφαλαίων που
διατηρούνταν στην πλατφόρμα ανταλλαγής, ακόμα και αν αυτή είναι
καταχωρισμένη σε μητρώο κάποιας εθνικής αρχής.
Τα χρήματα μπορεί να κλαπούν από το ψηφιακό πορτοφόλι σας
Όταν
αγοράσετε εικονικό νόμισμα, αυτό αποθηκεύεται σε ένα ψηφιακό πορτοφόλι,