Το σχολείο ως θεσμός και οργανισμός έχει σκοπό τη μόρφωση, τη γνώση και τη μάθηση των ατόμων, που εντάσσονται στα προγράμματα σπουδών στις ανθρωπιστικές, κοινωνικές, μαθηματικές, φυσικές, τεχνολογικές και αισθητικές επιστήμες.
Ομως το περιεχόμενο αυτών των επιστημονικών γνώσεων διαρκώς συρρικνώνεται και μετατρέπεται σε συστήματα πληροφορίας.
Το σημερινό σχολείο διαμορφώνει ένα σύστημα διεκπεραίωσης και αναπαραγωγής της πληροφορίας. Ευαγγελίζεται, δηλαδή, μια συλλογικότητα συμπληρωματικού τύπου, όπου το άτομο κινείται ως ανταγωνιστική μονάδα στην αγορά εργασίας. Προωθεί μια ευελιξία, η οποία περιέχει την επιλεκτικότητα, την εναλλακτικότητα, την αποσπασματικότητα, τη διεκπεραίωση και τη διαχείριση της πληροφορίας.
Αυτή η διαδικασία μπορεί να εφαρμοστεί με τη χρήση της τεχνολογίας που εκφράζεται με τον ψηφιακό μηχανισμό, ο οποίος καταργεί σε μεγάλο βαθμό τη σχέση του μαθητή με τη μάθηση, τον στοχασμό και τη γνώση, τη συνείδηση, την κατανόηση και τη συλλογικότητα.
Ενώ ο ψηφιακός μηχανισμός είναι ένα εργαλείο-μέσο για την ταχύτερη και πολυπλοκότερη προσέγγιση των επιστημονικών γνώσεων ταυτίζεται με τον σκοπό του σχολείου που είναι η μάθηση και η γνώση.
Με τη δημιουργία του ψηφιακού σχολείου αλλάζει ο σκοπός της διδασκαλίας των γνωστικών αντικειμένων, που δεν είναι η μάθηση αλλά η δυνατότητα επεξεργασίας της πληροφορίας μέσα από τις δικτυακές λειτουργίες. Ο εκπαιδευτικός και ο μαθητής εντάσσονται στη δικτυακή-ηλεκτρονική-ψηφιακή λειτουργία σαν να συμμετέχουν σε ένα video game.
Η αποσπασματικότητα της γνώσης που παρέχεται στο σημερινό σχολείο, η διαχείριση της πληροφορίας και η «διαθεματικότητα», δηλαδή η σύνδεση γνωστικών πεδίων και πληροφοριών χωρίς επιστημονική μεθοδολογία, εμποδίζουν τον μαθητή να έχει μια ενιαία αντίληψη για τις επιστήμες.
Ο μαθητής μπορεί να μεταφέρει επιλεγμένες πληροφορίες φορμαλιστικά στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, ενώ στις φυσικές, μαθηματικές και τεχνολογικές επιστήμες αποκτά απομνημονευτική και αναπαραγωγική ικανότητα εφαρμογών με αποτέλεσμα να καταργείται η κριτική και δημιουργική σκέψη και η δυνατότητα εξήγησης των επιστημών.
Το πρόγραμμα σπουδών του σχολείου μετατρέπεται σε διαθεματικό, που είναι μια έκφραση του μεταμοντερνισμού, ευνοώντας τη συστέγαση των θεωριών συμπληρωματικά χωρίς μια ενιαία, οργανική δυνατότητα σύνδεσης των επιστημονικών αντικειμένων.
Ετσι στο πρόγραμμα σπουδών υπάρχει οριζόντια επικοινωνία θεματικών κύκλων, που έχουν σχέση με το αντικείμενο που εξετάζεται, και μια αυθαίρετη επιλογή επιμέρους πλευρών για σχολιασμό, χωρίς κατεύθυνση και στάδια ανάπτυξης του προβλήματος.
Με τη διαθεματικότητα προκαλείται σύγχυση στους μαθητές. Για παράδειγμα, στο μάθημα της Πολιτικής Παιδείας υπάρχει ταύτιση τριών διαφορετικών επιστημονικών αντικειμένων, της Οικονομικής Επιστήμης, της Πολιτικής Επιστήμης και της Κοινωνιολογίας, που οδηγεί σε εμπλοκή της σκέψης του μαθητή και έχει μέχρι τώρα αρνητικά αποτελέσματα σε μορφωτικό, διδακτικό, μαθησιακό και γνωστικό επίπεδο.
Επιπλέον, δεν δίνεται η δυνατότητα στον μαθητή να κατανοήσει τη διαφορετικότητα των επιστημών μέσα από τις αρχές, τους σκοπούς, το αντικείμενο και τη μέθοδό τους. Ως γνωστόν, οι επιστήμες αυτές έχουν διαφορετικό αντικείμενο και μέθοδο, που σημαίνει ότι θέτουν εννοιολογικά και μεθοδολογικά διαμορφωμένα ερωτήματα–προβλήματα που αντιστοιχούν σε διαφορετικά πεδία της κοινωνικής πραγματικότητας.
Τα διαφορετικά αντικείμενα και μέθοδοι πρέπει να διδάσκονται στον μαθητή ως ολοκληρωμένα επιστημονικά αντικείμενα, για να υπάρχει αντιστοιχία επιστήμης και μαθήματος, ώστε να κατοχυρώνεται η διακριτότητα του περιεχομένου και η αυτοτελής διδασκαλία τους.
Οι στόχοι του προγράμματος σπουδών οδηγούν σε έναν ισοπεδωτισμό, δηλαδή στην αντίληψη της απόλυτης ελευθερίας και ευελιξίας στα άτομα και στις ομάδες που συμμετέχουν σε έναν κοινό σκοπό. Υπάρχει σε αυτό το πρόγραμμα σπουδών διαχείριση, χρήση και διεκπεραίωση των γνώσεων, υπό μορφή συσσωρευμένων πληροφοριών, ομαδοποιημένων και συνεκτικά εκφρασμένων σε κλειστά συστήματα, που αποκλίνουν από τους πραγματικούς σκοπούς της εκπαίδευσης και της σχολικής διαδικασίας και κατά κανέναν τρόπο δεν προσανατολίζουν τον μαθητή προς τη μάθηση.
Εμείς πιστεύουμε ότι ο πραγματικός στόχος της εκπαίδευσης είναι η μάθηση και η γνώση του αντικειμένου. Αυτό σημαίνει ότι ο μαθητής πρέπει να αντιλαμβάνεται, να κατανοεί και να προσλαμβάνει το σύνολο του περιεχομένου με εννοιολογικές προκείμενες και ταυτόχρονα να το επεξεργάζεται νοηματικά, σημασιολογικά και ερμηνευτικά και όχι αποσπασματικά.
Η διδασκαλία είναι ποιοτική και ποσοτική διαδικασία και όχι μόνο μετρική, που απελευθερώνει μορφές της γνώσης σε σχέση με την υλική, νοητική και συνειδητή πραγματικότητα.
Για μας σκοπός του σχολείου είναι η στοχαστική, ενεργητική, δημιουργική επεξεργασία των γνώσεων μέσα από τον λόγο και τη γλωσσική επεξεργασία σε πεδία των διαφορετικών επιστημών και διαφορετικών μεθόδων, οι οποίες μπορούν να κατευθύνονται σε μια συνθετική μεθοδολογία γενικής αποδοχής και όχι σε μια συμβατική γλώσσα.
Το ζητούμενο είναι η ουσιαστική και όχι η συμβατική προσέγγιση των γνώσεων, τέτοια που να κατοχυρώνει την ετεροκαθορισμένη γνώση, την ποικιλομορφία και πολυμορφία, αποφεύγοντας τον αναγωγισμό.
*Οικονομολόγος, σχολικός σύμβουλος, πρόεδρος της Ενωσης Οικονομολόγων
**Ιστορικός, οργανωτικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου